۶ اسفند ۱۴۰۴
*
محمد اسماعیل اسدی _ اقدامی که این روزها در گرگان و به نام توسعه شهری رقم می‌خورد، چیزی جز تخریب میراث زنده این شهر نیست. تصمیم برای حذف چنارهای تنومند و چند ده‌ساله بلوار ناهارخوران این ریه‌های تنفسی گرگان به‌منظور باز کردن راه کاذب برای خودروهای آلوده کننده، اقدامی است غیرقابل توجیه، غیرعلمی و برخلاف اصول بدیهی مدیریت شهری در قرن ۲۱.
در حالی که تمامی جهان به‌سمت توسعه سبز، درختکاری، احیای فضاهای مشجر و بازگشت به شهرهای انسان‌محور حرکت می‌کند، شهرداری گرگان با رویکردی عقب‌مانده و نگران‌کننده، توسعه را در آسفالت بیشتر، خودرو بیشتر و قطع درخت بیشتر معنا کرده است. این تصمیم نه تنها با اصول محیط زیست و اکولوژیک و شهرسازی پایدار تضاد دارد، بلکه ضربه‌ای سنگین به هویت طبیعی گرگان و روح شهر وارد می‌کند. چنارهای چند ده‌ساله که هر کدام یک «اثر طبیعی» و محصول ده‌ها سال زمان، بارش، نور، خاک و مراقبت‌اند قابل جایگزینی نیستند. هیچ نهال جوانی حتی اگر صدها اصله کاشته شود نمی‌تواند جای خالی این درختان بالغ را پر کند؛
درخت بالغ ارزش اکولوژیک، جذب آلاینده، تولید اکسیژن، نقش زیباشناختی و اثر اقلیمی دارد که دهه‌ها زمان لازم است تا تکرار شود. شهرداری گرگان باید بداند که توسعه، یعنی افزایش کیفیت زندگی مردم، نه سرعت عبور خودروها. توسعه یعنی حفظ آنچه طبیعت در طی سال‌ها ساخته، نه آنکه به سادگی برای یک مسیر تردد بیشتر، ارّه را بر تن درختانی بگذاریم که از خود ما بیشتر به این شهر خدمت کرده‌اند. امروز بسیاری از شهرهای پیشرفته جهان، حتی خیابان‌های خود را باریک می‌کنند تا بتوانند یک درخت کهنسال را حفظ کنند. اما در گرگان، گویی آسان‌ترین راه همیشه «قطع‌کردن» است. این اقدام نه فقط یک «اشتباه»، بلکه یک خیانت زیست‌محیطی است؛ خیانتی به نسل امروز و فردا، به سلامت شهر، به میراث طبیعی و به وجدان عمومی مردم. وقت آن رسیده است که مدیران شهری از پشت میزها بیرون بیایند و به جای نگاه‌کردن به نقشه‌های ترافیک، نفس کشیدن زیر سایه یک چنار را تجربه کنند؛ شاید آن‌وقت بفهمند تصمیم به قطع چنین درختانی چه معنایی دارد. گرگان به توسعه سبز نیاز دارد، نه توسعه خاکستری. درختان را قربانی نکنید؛
شهری بدون درخت، شهری بدون آینده است.
* محمد اسماعیل اسدی پژوهشگر بین المللی خاک
درباره نویسنده خبر
