۱۷ آبان ۱۴۰۳
الهام رئفی فر- شنیدن نام گلستان همواره در ذهن مخاطبان سرسبزی و آبادانی را به تصویر می‌کشد اما استفاده بی‌رویه بشر از هدیه طبیعت یا همان منابع آبی زیرزمینی موجب شده است تا این خطه در زمره چهار استان تنش آبی کشور قرار بگیرد.
به گزارش صبا گلستان، هر چند وجود آبشارهای متعدد و جنگل‌های سرسبز، پذیرش مقوله کم‌آبی و خشکسالی این خطه را نزد سایر استان‌ها سخت کرده اما حقیقت آن است که قطع و کمبود آب آشامیدنی مهمان ساکنان این استان به خصوص در روستاهای دوردست است.
در سال‌های اخیر تغییرات اقلیمی، کاهش باران در استان را به دنبال داشت، تا جایی که حجم ذخیره آب پشت سدها کمتر از ۲۰ درصد و آورد رودخانه‌ها نیز با ۸۰ درصد کاهش مواجه شد، با این حال آب شرب استان همچنان وابسته به منابع آبی زیرزمینی است.
مدت‌هاست که مسئولان ارشد استان نسبت به تنش آبی استان هشدار می‌دهند اما باز هم مطابق آمارهای موجود تنها چاره برای رفع کمبود آب شرب مورد نیاز شهروندان گلستانی، حفر چاه است، اقدامی که در دهه‌های آینده استان را با بحرانی جدی روبه‌رو خواهد کرد.
کاهش بارندگی در سال‌های اخیر با توجه به تکیه استان به منبع آب زیرزمینی، گلستان را به خصوص در حوزه روستاها با مشکل جدی مواجه کرد تا جایی که بر اساس اظهارات مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان در سال‌جاری ۱۸۰ روستای استان با تنش آبی مواجه شد.
تنش آبی در ۱۸۰ روستای استان گلستان
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان گلستان ضریب بهره‌مندی جمعیت استان از آب شرب را ۹۰ درصد اعلام می‌کند و می‌گوید: ۱۰۰ درصد جمعیت شهرهای استان و ۸۰ درصد جمعیت روستاها از آب باکیفیت بهره‌مند هستند.
ابوالفضل رحیمی با اشاره به اینکه ۹۰۰ روستا تحت پوشش این شرکت قرار دارند، می‌افزاید: متأسفانه ۱۸۰ روستای گلستان با تنش آبی مواجه هستند که آب‌رسانی به آنها اکنون توسط ۲۴ ناوگان سیار انجام می‌شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان ادامه می‌دهد: سال گذشته ۲۰ هزار سرویس آب‌رسانی به روستاهایی که دچار مشکل هستند، ارسال شد که ۱۲۵ هزار نفر در روستاهای مورد نظر از طرح آب‌رسانی بهره‌مند شدند.
مطابق نظر کارشناسان، برای افق ۱۴۲۰، استان گلستان نیازمند ۱۷۰ میلیون متر مکعب آب شرب برای مصرف شهری و روستایی است، این میزان آب درحالی است که استان در حال حاضر حدود ۱۳۵ میلیون متر مکعب آب مورد نیاز خود را از سفره‌های زیرزمینی تأمین می‌کند.
تکیه استان برای سال‌های طولانی به آنچه طبیعت برای ما به ارمغان آورده و فقدان زیرساخت در بخش تأمین آب شرب از سایر حوزه‌ها، موجب شده است تا گلستان در زمره چهار استان دارای تنش آبی شدید قرار گیرد.
ذخایر آبی گلستان به اتمام رسیده است
علی‌محمد زنگانه، استاندار گلستان با بیان اینکه گلستان جزو چهار استان دارای تنش آبی شدید است، می‌گوید: ذخایر طبیعی آب استان به اتمام رسیده است.
وی با بیان اینکه ۹۹ درصد آب استان به منابع زیرزمینی متکی است، ادامه می‌دهد: ما باید با ایجاد سازوکارهای مناسب و فوری از تک منبعی خارج شویم.
استاندار گلستان با اشاره به وضعیت بارشی در استان تصریح می‌کند: سال‌جاری میزان بارش در استان از ۳۶۰ میلیمتر به ۱۶۰ میلیمتر رسید که این امر کاهش ذخایر آبی زیرزمینی و منابع آب استان را به دنبال داشت.
وی تاکید می‌کند: برای حفظ محیط زیست و سلامت مردم گلستان که در معرض خشکسالی هستند، باید با ورود منابع آبی جدید، جنگل‌های هیرکانی را که ثبت جهانی شده‌اند، نجات
داد.لزوم شیرین سازی آب دریا
به اعتقاد متخصصان تنها راه جلوگیری استفاده بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی، استفاده از رواناب یا رودخانه‌ها، شیرین‌سازی آب دریا و بهره‌گیری از آب سدها برای مصرف شرب بوده، این موضوعی است که معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان نیز از آن به عنوان راهکار خروج از بحران یاد می‌کند.
سیدمهدی مهیایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان می‌گوید: شیرین‌سازی آب دریا یکی از برنامه‌های میان‌مدت برای کاهش بحران آب در گلستان است.
وی ادامه می‌دهد: شیرین‌سازی و خرید تضمینی آب از دریای خزر و ایجاد چرخه مدیریت آب علاوه بر رونق اقتصاد دریا محور در منطقه، می‌تواند از کاهش تنش‌های آبی و بحران‌های اجتماعی آن در استان پیشگیری کند.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان با اشاره به ورود سرمایه‌گذار برای انجام پروژه‌های شیرین‌سازی آب می‌افزاید: با هماهنگی وزیر تعاون کار و رفاه اجتماعی، صندوق بازنشستگی کشوری در خصوص این پروژه مهم در استان اعلام آمادگی کرده است.
مهیایی با بیان اینکه یک سوم هزینه تأمین شیرین‌سازی آب دریا در پروژه‌های سال‌جاری دیده شده است، ادامه می‌دهد: ۳۰۰ میلیارد تومان از اعتبارات استانی برای شیرین‌سازی آب دریا تعیین شده است و امیدواریم سهم وزارت نیرو و سازمان مدیریت برنامه‌ریزی کشور تأمین شود تا این پروژه به سرانجام برسد.
وی با بیان اینکه در سه سال گذشته وضعیت تأمین آب شرب شهر گرگان اسفناک بوده است، می‌افزاید: خوشبختانه در حال حاضر با تجهیز چاه و احداث مخازن، این شهرستان از وضعیت خوبی برخوردار است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری گلستان استفاده از ظرفیت آب دریا را راهکاری برای تأمین آب مورد نیاز شهرستان گرگان و شهرهای غرب استان می‌داند و می‌افزاید: با شیرین‌سازی آب دریا می‌توان بخش عمده‌ای از مشکلات کم‌آبی استان را تأمین کرد.
وی راهکار تأمین آب شرب شرق استان را بهره‌برداری از سد نرماب و چهل چای اعلام می‌کند و ادامه می‌دهد: نرماب تنها سد در دست ساخت است که با بهره‌برداری از آن حدود ۵۰۰ هزار نفر از جمعیت استان در شرق بهره‌مند می‌شوند.
رسیدگی به تنش آبی، اولویت کار استاندار جدید باشد
نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه اولویت کار استاندار جدید باید رسیدگی به موضوع تنش آبی استان باشد، می افزاید: در حال حاضر یکی از مهمترین و جدی‌ترین مشکلات استان همین موضوع است.
رمضانعلی سنگدوینی ادامه می دهد: برای نمایندگان سایر استان‌ها باور اینکه گلستان، استانی دارای تنش آبی باشد، بسیار دشوار است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر راهی به غیر از حفر چاه برای تأمین آب شرب مورد نیاز نداریم، اضافه می کند: راه‌اندازی سد نرماب، قدری از این چالش در شرق استان خواهد کاست.
نماینده مردم گرگان و آق قلا در مجلس شورای اسلامی معتقد است: برای تکمیل و بهره‌برداری از سد نرماب حدود سه هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
وی راهکار تأمین آب شرب غرب استان را شیرین‌سازی آب دریا می داند و می افزاید: استان می‌تواند ۳۳ درصد از دریا برداشت کند از این رو اقدامات لازم در این زمینه در دست اجراست.
برای جلوگیری از ایجاد بحران کم‌آبی در آینده، ضروری است که راهکارهای مؤثری اتخاذ شود، در ابتدا مدیریت بهینه منابع آب با استفاده از تکنولوژی‌های نوین مانند آبیاری قطره‌ای باید مورد توجه قرار گیرد و در ادامه احیای پوشش گیاهی و جنگل‌کاری که می‌تواند به حفظ رطوبت خاک کمک کند، همچنین آموزش کشاورزان در زمینه کشت محصولات مقاوم به خشکی و استفاده از روش‌های زراعی پایدار حائز اهمیت است.
از سوی دیگر همکاری بین نهادهای دولتی و محلی برای تدوین برنامه‌های جامع مدیریت منابع آبی ضروری است تا بتوان به طور مؤثر با چالش‌های خشکسالی مقابله کرد.
درباره نویسنده خبر
